MADDE 143 – (1) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahibi kişilere aşağıdaki beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylıklardan yararlanma izni verilebilir.
a) Yeşil hat uygulaması.
b) Beyannamelerin belge kontrolüne tabi tutulması halinde, kontrollerin öncelikle yapılması.
c) Beyanname kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması halinde, muayenenin öncelikle yapılması.
Yeşil hat uygulaması
MADDE 144 – (1) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahibi kişiler tarafından verilen beyanlar yapılacak risk analizi sonuçlarına göre yeşil hatta işlem görebilir.
(2) Gümrük Yönetmeliğinin 196 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ç) bendinde belirtilen eşyaya ilişkin gümrük beyannameleri yeşil hatta işlem görmez.
(3) Yeşil hatta işlem görmüş gümrük beyannamesi kapsamı eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden gümrük vergilerinin, yetkilendirilmiş yükümlülerin banka hesabından elektronik ortamda veya bu kişinin GÜMKART’ı (gümrük veznelerinde kullanılan elektronik para kartı) aracılığıyla ödenmesi zorunludur. Kullanılan banka hesabının yetkilendirilmiş yükümlüye ait olduğunun kontrolünden ödemenin yapıldığı banka sorumludur.
(4) Yeşil hatta işlem görmüş ithalat beyannamesi kapsamı eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden gümrük vergilerinin ödenmesi ya da teminata bağlanmasının ardından gümrük işlemleri tamamlanır ve söz konusu eşya gümrük idaresince teslim edilir.
(5) Gümrük idarelerince, belirli riskler ya da ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükler dikkate alınarak, beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylıklardan yararlanma izni bulunan yetkilendirilmiş yükümlünün gümrük beyannamesine yönelik olarak belge kontrolü veya bu beyanname kapsamı eşyaya ilişkin olarak muayene öngörülebilir. Belge kontrolünün öngörüldüğü durumlarda 145 inci maddenin üçüncü fıkrası, muayene öngörüldüğü durumlarda ise 146 ncı maddenin üçüncü fıkrası hükümleri dikkate alınır.
(6) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilerin yeşil hatta işlem gören beyannamelerine ilişkin belgeler gümrük idaresine ibraz edilmez. Bu belgeler gümrük idaresince istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahiplerine ait gümrük beyannamelerinin belge kontrolüne tabi tutulması halinde yapılacak işlemler
MADDE 145 – (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahiplerine ait gümrük beyannameleri, diğer yükümlülere göre daha az belge kontrolüne tabi tutulur.
(2) Gümrük idarelerinin belirli riskleri ya da ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri dikkate alarak birinci fıkranın aksi yönünde işlem yapmaları mümkündür.
(3) Yetkilendirilmiş yükümlü tarafından verilen gümrük beyannamesi kapsamındaki sevkiyat risk analizi sonucunda belge kontrolü için seçildiğinde, gümrük idaresi söz konusu kontrolü öncelikli olarak yapar.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahiplerine ait gümrük beyannamesi kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması halinde yapılacak işlemler
MADDE 146 – (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahiplerine ait gümrük beyannamesi kapsamı eşya diğer yükümlülere göre daha az muayeneye tabi tutulur.
(2) Gümrük idarelerinin belirli riskleri ya da ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri dikkate alarak birinci fıkranın aksi yönünde işlem yapmaları mümkündür.
(3) Yetkilendirilmiş yükümlü tarafından verilen gümrük beyannamesi kapsamındaki sevkiyat risk analizi sonucunda muayene için seçildiğinde, gümrük idaresi söz konusu kontrolü öncelikli olarak yapar.
Beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırılmalarından yararlanma hakkının askıya alınması
MADDE 147 – (1) Aşağıda sayılan durumlardan herhangi birinin gerçekleşmesi halinde ilk seferde sertifika sahibi yazılı olarak uyarılır ve hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilerek sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
a) Eksik beyan usulüne ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, yetkilendirilmiş yükümlülere, gümrük beyannamesinin tescil tarihinde mevcut olduğu halde, beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bir ya da daha fazlası temin edilmeden eşyanın teslim edildiğinin anlaşılması ve söz konusu belge/belgelerin ilgili kurum/kuruluşun uygun görmesi üzerine sonradan temin edilmesi,
b) Eksik beyan usulüne ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, Gümrük Yönetmeliğinin 114 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca beyannameye eklenmesi zorunlu olmayan ancak aynı madde uyarınca saklanması gereken belgelerden bir veya daha fazlasının mevcut olmadığının tespit edilmesi,
c) 144 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen eşyaya ilişkin beyannamenin yükümlünün beyanından kaynaklı olarak yeşil hatta işlem gördüğünün tespit edilmesi,
ç) Yeşil hat kapsamında ithali veya ihracı gerçekleştirilen eşyanın beyana aykırı olduğunun tespit edilmesi,
d) 26 ncı madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 24 üncü maddenin beşinci fıkrasının uygulandığı durumlarda, Ek-9’da yer alan eksik belge tamamlama formunda tamamlanmış olduğu beyan edilen eksik belge veya belgelerin formda belirtildiği tarihlerde tamamlanmadığının tespit edilmesi,
e) Yeşil hat kapsamında ithal edilen eşyanın, açıkça firmanın iştigal alanında olmayan eşya olduğunun sonradan kontrol kapsamında yapılan incelemelerde tespit edilmesi.
(2) Birinci fıkrada belirtilen işlemlerin tamamlanmasını takip eden üç yıl içerisinde sertifika sahibi kişilerce birinci fıkrada belirtilen ihlallerden herhangi birinin tekrar gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde, söz konusu kişiler yazılı olarak tekrar uyarılır ve haklarında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilerek sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
(3) İkinci fıkradaki işlemlerin tamamlanmasını müteakip üç yıl içerisinde birinci fıkrada belirtilen ihlallerden herhangi birinin, sertifika sahibi kişilerce yeniden gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde, sertifika sahibi kişi hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilir ve kişinin beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkının altı ay süreyle askıya alınmasını teminen sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylıklardan yararlanma hakkı askıya alınan sertifika sahibi kişilerin, askıya alma süresinin bitimini müteakip üç yıl içerisinde birinci fıkrada belirtilen ihlallerden herhangi birini yeniden gerçekleştirdiklerinin anlaşılması halinde, beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkının iki yıl süreyle askıya alınmasını teminen sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
(5) Dördüncü fıkra uyarınca beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkı askıya alınan sertifika sahibi kişilerin, askıya alma süresinin bitiminden sonra birinci fıkrada belirtilen ihlallerden herhangi birinin gerçekleştirilmesi halinde, kişi birinci kez ihlalde bulunmuş sayılır ve birinci fıkra uyarınca işlem yapılır.
(6) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yetkilendirilmiş yükümlülerce 153 üncü maddede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, bu kişilerin beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkı koşullar yeniden sağlanana kadar askıya alınır.
(7) Bir ilâ beşinci fıkraların uygulanmasında, tespit edilen ihlaller arasında üç yıldan fazla süre geçmiş olduğu durumlarda en son işlenen ihlal birinci ihlal olarak sayılır ve birinci fıkra uyarınca işlem yapılır.
(8) Bir ilâ beşinci fıkraların uygulanmasında aynı gün içerisinde tescil edilmiş birden fazla gümrük beyannamesine ilişkin olarak, her bir beyanname için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilir ve kişi bir kez ihlalde bulunmuş sayılır.
(9) Bir ilâ beşinci fıkraların uygulanmasında, birinci fıkrada belirtilen ihlalin birden fazla kez gerçekleştirildiğinin tek seferde tespit edilmesi veya ilgili uyarma veya askıya alma işlemleri başlatılamadan birinci fıkrada belirtilen ihlalin tekrar gerçekleştirildiğinin tespit edilmesi halinde, bu ihlaller tek ihlal olarak kabul edilir ve ihlale konu beyannamelerin her biri için ayrı ayrı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilir.
(10) Altıncı fıkra uyarınca işlem yapılmasını teminen söz konusu beyannamenin tescil edildiği gümrük müdürlüğü tarafından sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
(11) İkinci ve üçüncü fıkrada belirtilen sürelerin başlangıç tarihi olarak bu madde uyarınca tatbik edilen Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasına ilişkin ceza kararının düzenlenme tarihi esas alınır.
(12) Birinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen beyana aykırılığın gümrük idaresince tespitinden önce beyan sahibi tarafından gümrük idaresine bildirilmesi halinde, bu aykırılığa ilişkin bu maddede belirtilen askıya alma hükümleri uygulanmaz, ancak diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, her bir aykırılık için 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
(13) Birinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen beyana aykırılığa esas olan unsurları belirlemeye Bakanlık yetkilidir.